Από το 1990 μέχρι το 2006, η μόνιμη απώλεια εδάφους λόγω σφράγισης – κάλυψη εύφορης γης με στεγανό υλικό – ανερχόταν σε τουλάχιστον 275 εκτάρια ημερησίως, έκταση που αντιστοιχεί σε 1.000 km² ετησίως ή στην έκταση της Κύπρου ανά δεκαετία.
Υπολογίζεται ότι η διάβρωση του εδάφους από το νερό πλήττει 1,3 εκατ. km² στην Ευρώπη, έκταση που αντιστοιχεί σε 2,5 φορές την έκταση της Γαλλίας.
Η υποβάθμιση του εδάφους επηρεάζει την ικανότητά μας να παράγουμε τρόφιμα, να προλαμβάνουμε την ξηρασία και τις πλημμύρες, να ανασχέσουμε την απώλεια βιοποικιλότητας και να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή.
Τα παραπάνω είναι μερικές από τις κυριότερες διαπιστώσεις δύο νέων εκθέσεων που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι οποίες αφορούν τις πολιτικές και τις επιστημονικές πτυχές του ευρωπαϊκού εδάφους.
Στις εκθέσεις επισημαίνεται η αναγκαιότητα της δράσης για τη συγκράτηση της συνεχούς υποβάθμισης των εδαφών της Ευρώπης.
Την τελευταία δεκαετία, η διάβρωση, η σφράγιση και η οξίνιση του εδάφους εντάθηκαν, τάση που αναμένεται να διατηρηθεί, εάν δεν αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις, όπως η αύξηση των χρήσεων γης, η μη αποδοτική χρήση των φυσικών πόρων και η διατήρηση της οργανικής ύλης του εδάφους.
Κατά την έκθεση για τις πολιτικές πτυχές, πέντε έτη μετά τη θέσπιση της θεματικής στρατηγικής για το έδαφος δεν έχει ακόμη συστηματοποιηθεί η παρακολούθηση και προστασία της ποιότητας του εδάφους ανά την Ευρώπη.
Αυτό σημαίνει ότι οι δράσεις που έχουν αναληφθεί δεν αρκούν για να εξασφαλιστεί κατάλληλο επίπεδο προστασίας του συνόλου του εδάφους στην Ευρώπη.
Κατά την προετοιμασία της δράσης σε επίπεδο ΕΕ, η Επιτροπή κατέβαλε προσπάθειες για την υποστήριξη πρωτοβουλιών ευαισθητοποίησης σε ό, τι αφορά το έδαφος, καθώς και έργων έρευνας και παρακολούθησης, όπως το LUCAS – έρευνα της Eurostat με αντικείμενο την εδαφοκάλυψη, τις χρήσεις γης και τους γεωργοπεριβαλλοντικούς δείκτες.
Η Επιτροπή συνέχισε επίσης να εντάσσει τον στόχο της προστασίας το εδάφους στις πολιτικές της ΕΕ σε άλλους τομείς, μεταξύ των οποίων στους τομείς της γεωργίας και της αγροτικής ανάπτυξης.
Την περίοδο 2007-2013 διατίθενται στο πλαίσιο της πολιτικής για τη συνοχή περίπου 3,1 δισ. ευρώ για την αποκατάσταση χώρων βιομηχανικών εγκαταστάσεων και μολυσμένων γαιών.
Εκτός από τις τρέχουσες δράσεις με στόχο την αντιμετώπιση της υποβάθμισης του εδάφους, η Επιτροπή σκοπεύει να στηρίξει τη διεξαγωγή έρευνας και την παρακολούθηση του εδάφους, να οριστικοποιήσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη σφράγιση του εδάφους και να ενσωματώσει πληρέστερα τον σχετικό με το έδαφος προβληματισμό στην επικείμενη επανεξέταση της οδηγίας για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης τον συνυπολογισμό των χρήσεων γης, των αλλαγών των χρήσεων γης και της δασοκομίας (LULUCF) στις δεσμεύσεις της ΕΕ για το 2020 όσον αφορά την αλλαγή του κλίματος, και θα δραστηριοποιηθεί σε διεθνές επίπεδο για την προώθηση πρωτοβουλιών σχετικών με το έδαφος.
Η επιστημονική έκθεση με τον τίτλο «Η κατάσταση του εδάφους στην Ευρώπη» δημοσιεύθηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, και παρέχει μια εκτενή επισκόπηση της τρέχουσας αντίληψης των εδαφικών πόρων και της υποβάθμισης του εδάφους.
Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, για να εμβαθύνουμε τις γνώσεις μας και για να ευαισθητοποιηθεί το κοινό στη σημασία του εδάφους, χρειάζεται περαιτέρω έρευνα και βελτίωση της συλλογής δεδομένων.
econews